czwartek, 23 maja 2013

Tunel pod Przełęczą Łupkowską

Tunel powstał w czasie budowy Pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei Żelaznej (wiki). Linię tę ukończono w zasadzie 1872... ale z wyjątkiem tunelu, bo ten otwarto dopiero w 1874. Przebieg linii, to Sátoraljaújhely - Michalovce - Humenné - Medzilaborce - Łupków - Zagórz - Ustrzyki Dolne - Chyrów - Przemyśl i zapewniała bezpośrednie połaczenie Budapesztu ze Lwowem. W Sátoraljaújhely linia łączyła się z kolejami węgierskimi, a w Przemyślu z koleją galicyjską im. Karola Ludwika (wiki) Kraków - Lwów.

Zwiedzanie tunelu zaczynamy po stronie Słowacji od odmeldowania się w sztrasznej budce pri tuneli.





Pewnym problemem okazało się ustalenie jaką długość ma tunel, raz można przeczytać że ma on 416m, a kiedy indziej że 642. Małe śledztwo wykazało bowiem, że najprawdopodobniej żadna z tych liczb nie jest prawdziwa.

Zmierzyłem sznurkiem na satelicie długość tunelu i wyszło mi jakieś 350m z błędem... chyba nie więcej niż +/-20m. Tunel nie biegnie idealnie prosto, tylko zakręca, więc super dokładnie nie mogłem zmierzyć, do tego pewnie dojdzie jakaś niedokładność pomiaru, ale nie ma szans żebym się sieknął o 60m... a już na pewni nie o 300m.

- 642m z pewnością więc odpada, ciekawe skąd się to wzięło... może od wysokości przełęczy? Ta ma 640m, ale kiedyś mogła być podawana wysokość ciut inna, np. 642m (takie rozbieżności się zdarzają).
- 416m - tutaj jak poszukałem, okazało się że podobno tunel o takiej długości został wybudowany, ale... ponoć po odbudowie w 1946 został skrócony o jakieś 50m, to by dawało ok. 364m, a więc liczbę zbliżoną do mojego pomiaru. Wniosek jest taki, że 416m tunel miał, a nie ma.jak jest łędnie przepisywane.







Jak widać ze zdjęć, w rejonie tunelu lina jest jednotorowa i jako taka została zbudowana, jednak w 1896 przebudowano ją na dwutorową... ale drugi tor rozebrano w 1920.



Tablice po stronie słowackiej upamiętniają otwarcie tunelu w 1946 roku. Tunel był niszczony kilkakrotnie, po raz pierwszy został uszkodzony w czasie I wojny światowej. W ogóle o przełęcz toczyły się walki i została ona zdobyta przez Rosjan. Tunel był też wysadzony w 1939 przez Polaków i w 1944 przez Niemców.







No dobra, wchodzimy. Ten kamienny dół, to zapewne jeszcze austro-węgierski, ale betonowa góra jest już zapewne sowiecka.







No i jesteśmy po stronie polskiej, jak widać tu też były tablice upamiętniające odbudowę tunelu... były. A ten wkop, to miejsce w którym był kiedyś tunel, bo został on skrócony właśnie po stronie polskiej.







Pociągiem osobowym można było przez tunel sobie przejechać na przełomie XX i XXI wieku, niestety teraz już pociągi tu nie kursują (w ogóle po stronie polskiej). W części słowackiej kolej jest jednak nadal użytkowana, zobacz pocztówkę z podróży na odcinku Michalovce - Humenné - Medzilaborce.

Na koniec jeszcze zapodam ciekawy artykuł z okazji 10-lecia wznowienia użytkowania tunelu: link.

9 komentarzy:

  1. Oj, jak mi się ten czechosłowacki lew herbowy zawsze podobał :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To ten, co Peżo odkupił?

      Usuń
    2. wariag aleksiejewski24 maja 2013 09:02

      Ten z Peżo nie ma tarczy ze słowackim herbem z kolei ;)

      Usuń
    3. Widocznie im się tarcza nie komponowała. Albo nie mieściła na masce.

      Usuń
  2. Na początku przeczytałem "pod Przełęczą Lipkowską" i zacząłem się zastanawiać dlaczego ja nic o przełęczy w Lipkowie nie wiem :D

    OdpowiedzUsuń
  3. a my przeszliśmy "nad" i nie zauważyliśmy, echhhh. ;)

    OdpowiedzUsuń
  4. I takie właśnie klimaty są bardzo po mojemu. Niestety, nigdy mnie tam nie zaniosło. Może z czasem uda mi się nadrobić tę zaległość.

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo fajny tunel. Ale właściwie, po co go robili dłuższego, skoro można go było potem skrócić bez szkody na użyteczności?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sądzę, że chodziło o względy militarne, im więcej pod ziemią tym mniej widoczny.

      Usuń