Pamiątka Swobody Religijnej

Dwa krzyże z takim napisem spotkałem w północno-wschodniej części województwa lubelskigo. Z pewnością na tzw. ścianie wschodnie jest takich krzyży i kapliczek więcej.

Ale o co chodzi? Otóż w zaborze rosyjskim został zlikwidowany kościół unicki (w 1839 wiki, a w Królestwie Polskim w w 1875 wiki), wierni musieli przejść na prawosławie i cerkwie też zamieniono na prawosławne. Natomiast 30 kwietnia 1905 roku car Mikołaj II wydał ukaz tolerancyjny, nie przywracał on co prawda wyznania unickiego, ale umożliwiał przejście z prawosławia na inne wyznanie, z czego skorzystali min. unici. W latach 1905-1909 120-170 tys. byłych unitów przeszło z prawosławia na katolicyzm.

Właśnie ten ukaz o tolerancji religijnej i możliwość zmiany wiary upamiętnia krzyż w Gnojnie (nad Bugiem) z napisem PAMIĄTKA SWOBODY RELIGIJNEJ W 1905 ROKU





To samo wydarzenie upamiętnia krzyż na skraju wsi Rokitno, tutaj jest napis PAMIĄTKA UZYSKANIA SWOBODY RELIGIJNEJ R1906 30 MAR.





Temat skomplikowanej sytuacji religijno-narodowościowej we wschodniej Polsce poruszałem już we wcześniejszych wpisach. Patrz:
-  Kościół w Polskowoli
- Cerkiew w Ortelu Królewskim